Rosnąca popularność kryptowalut sprawia, że coraz więcej osób inwestuje w cyfrowe aktywa. Zyski z ich obrotu są jednak objęte opodatkowaniem, a obowiązki z tym związane nie zawsze są oczywiste. W 2025 roku przepisy pozostają klarowne, ale nieprzestrzeganie ich może prowadzić do poważnych konsekwencji. W tym artykule przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące rozliczania kryptowalut, w tym transakcji, formularzy i ulg podatkowych.
Czy każda transakcja podlega opodatkowaniu?
Nie każda transakcja kryptowalutowa rodzi obowiązek podatkowy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, opodatkowaniu podlega zbycie kryptowalut, które skutkuje uzyskaniem realnego przychodu – np. wymiana na walutę fiducjarną (PLN, EUR, USD) lub na towary i usługi. Wymiana jednej kryptowaluty na inną nie jest opodatkowana, ale należy ją ująć w ewidencji.
Opodatkowanie dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Jeżeli handel kryptowalutami ma charakter zorganizowany i stały, może zostać uznany za działalność gospodarczą, co rodzi inne konsekwencje podatkowe. Warto więc zachować ostrożność i kontrolować skalę swojej aktywności.
Obowiązek podatkowy powstaje w momencie uzyskania przychodu. W przypadku transakcji bezgotówkowych, np. wymiany kryptowaluty na produkt, należy określić wartość świadczenia według kursu rynkowego na dzień transakcji. To podstawa do dalszych wyliczeń podatkowych.
Jak obliczyć dochód z kryptowalut?
Dochód z kryptowalut oblicza się jako różnicę między przychodem z odpłatnego zbycia a kosztami jego uzyskania. Przychodem jest kwota uzyskana z wymiany na walutę lub towary, natomiast koszt to wartość zakupu kryptowaluty oraz opłaty transakcyjne, prowizje i inne wydatki bezpośrednio związane z nabyciem.
Ważne, by dokładnie dokumentować każdą transakcję. Koszty i przychody można rozliczać tylko w ramach danego roku podatkowego. Jeśli w danym roku poniesiono stratę, można ją rozliczyć w kolejnych latach – maksymalnie przez pięć lat, do 50% rocznie.
W przypadku wielu transakcji warto prowadzić szczegółową ewidencję – z datami, wartościami, kursami walut i numerami transakcji. Dzięki temu łatwiej przygotować roczne rozliczenie i uniknąć błędów. Można też skorzystać z aplikacji i narzędzi do monitorowania portfela kryptowalut.
Dokumentacja i dowody zakupu/sprzedaży
Podstawą prawidłowego rozliczenia kryptowalut jest odpowiednia dokumentacja. Należy zachować potwierdzenia przelewów, screeny z giełd, historię transakcji, umowy, faktury i inne dokumenty potwierdzające moment nabycia oraz zbycia kryptowaluty.
W razie kontroli podatnik musi być w stanie wykazać, kiedy i za ile kupił daną kryptowalutę, ile wyniosły opłaty oraz kiedy i za jaką kwotę ją sprzedał. Brak dokumentów może skutkować koniecznością zapłaty podatku od całego przychodu, bez możliwości uwzględnienia kosztów.
Warto również archiwizować dokumenty w formie cyfrowej – na dysku lokalnym lub w chmurze. Giełdy kryptowalut często udostępniają historię tylko przez określony czas, dlatego dobrze jest pobierać raporty regularnie, minimum raz w roku.
Formularze i terminy składania
Dochody z kryptowalut rozlicza się na formularzu PIT-38. Deklarację składa się do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W 2025 roku będzie to wtorek, 30 kwietnia. Formularz można złożyć elektronicznie przez e-Urząd Skarbowy lub w formie papierowej.
W PIT-38 wykazuje się przychody i koszty związane z obrotem kryptowalutami. Nie ma możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem w ramach tego formularza. Każda osoba musi rozliczyć się indywidualnie, nawet jeśli transakcje były prowadzone ze wspólnego konta.
Podatek od zysków kapitałowych z kryptowalut wynosi 19%. Nie obowiązuje tu kwota wolna od podatku, co oznacza, że nawet niewielkie zyski muszą zostać wykazane i opodatkowane. Brak rozliczenia może skutkować sankcjami finansowymi i dodatkowymi kontrolami.
Ulgi i koszty uzyskania przychodu
Koszty uzyskania przychodu obejmują nie tylko cenę zakupu kryptowalut, ale także prowizje giełdowe, opłaty za wypłatę środków, koszty przelewów oraz opłaty za korzystanie z aplikacji wspierających inwestowanie. Warto gromadzić wszystkie dokumenty potwierdzające te wydatki.
Nie ma odrębnych ulg podatkowych dla inwestorów kryptowalutowych. Można jednak skorzystać z przepisów ogólnych dotyczących odliczania strat z lat poprzednich oraz ulg inwestycyjnych, jeśli inwestycje miały związek z działalnością gospodarczą.
Przy rozliczeniu warto pamiętać, że koszty można uwzględnić tylko wtedy, gdy zostały poniesione faktycznie i są odpowiednio udokumentowane. Próby zawyżenia kosztów lub brak dokumentacji mogą skutkować odmową ich uznania przez urząd skarbowy.
Najczęstsze błędy przy rozliczeniach
Wielu podatników popełnia błędy w rozliczaniu kryptowalut – najczęściej zapominając o obowiązku złożenia deklaracji lub nie uwzględniając kosztów uzyskania przychodu. Inni nie dokumentują transakcji lub błędnie interpretują wymianę kryptowaluty na inną jako przychód.
Częsty problem to także korzystanie z zagranicznych giełd i nieuwzględnianie transakcji w polskiej deklaracji. Warto pamiętać, że obowiązek podatkowy dotyczy wszystkich obywateli Polski – niezależnie od miejsca dokonania transakcji.
Rozwiązaniem jest prowadzenie regularnej ewidencji, korzystanie z aplikacji do zarządzania kryptowalutami oraz współpraca z doradcą podatkowym, który pomoże uniknąć błędów i zoptymalizować rozliczenie. Świadomość przepisów to klucz do spokojnego inwestowania.
Podsumowanie
Rozliczenie kryptowalut w 2025 roku nie musi być skomplikowane – pod warunkiem, że prowadzisz dokumentację, znasz terminy i zasady rozliczeń. Każdy przychód z kryptowalut należy ująć w formularzu PIT-38 i opodatkować według stawki 19%.
Dokładne obliczenie dochodu, prawidłowe zgromadzenie dokumentów i unikanie błędów to podstawa bezpiecznego rozliczenia. Im wcześniej zaczniesz prowadzić ewidencję, tym łatwiej będzie Ci przygotować deklarację roczną i uniknąć stresu.
Inwestowanie w kryptowaluty to nie tylko szansa na zysk, ale i obowiązki wobec fiskusa. Pamiętaj, że przejrzystość i rzetelność w rozliczeniach zwiększają Twoje bezpieczeństwo i pozwalają skupić się na dalszym rozwoju portfela inwestycyjnego.